**.     સત્ય વિચાર, દૈનિક.    **

 "માણસને પથ્થરમાં ભગવાન દેખાય, ગાયમાં માતા દેખાય, કાગડા માં પિતૃ દેખાય – પણ માણસમાં "માણસ" કેમ નહીં દેખાતો હોય?"
,**********************************"
આપણા સંસ્કૃતિની વિશેષતા એ છે કે અહીં દરેક જીવમાં ભગવાનના દર્શન કરાવાની ભવ્ય પરંપરા છે. પથ્થરમાં પણ શ્રદ્ધા અને આરાધનાથી ભગવાનનો વાસ દેખાય છે. ગાયને માતા સમાન માનવામાં આવે છે – કારણકે તે પોષણ અને કરુણાનું પ્રતીક છે. કાગડો પણ પિતૃ તર્પણનો દૂત બની જાય છે. પરંતુ જ્યારે વાત આવે જીવંત, શ્વાસ લેતા, પ્રેમ અને દર્દ અનુભવી શકતા "માણસ"ની, ત્યારે આપણે માનવીયતાની દ્રષ્ટિ ક્યાંક ગુમાવી બેસીએ છીએ.

શું કારણ છે કે માણસમાં "માણસ" આપણને દેખાતો નથી?

એટલું તો છે જ કે માણસમાં ઓછો દોષ જોવા મળતો નથી – ઈર્ષા, ક્રોધ, લોભ, ભ્રમ, અભિમાન… પણ શું એ બધા અવગુણોનો અર્થ એ થાય કે આપણે એને માનવી ના માનીએ? આપણે તો એ લોકોને પણ પૂજીએ છીએ જેમણે ભૂલો કરી, પણ પછી તેને સુધારી, જીવનને ઉન્નત બનાવ્યું.

હકીકત એ છે કે માણસ માણસને સમજી શકે એ સૌથી મોટો ધર્મ છે. કોઈના કષ્ટમાં સહાનુભૂતિ રાખવી, બીજાની ભૂલ પાછળ ન્યાયભર્યો દૃષ્ટિકોણ રાખવો, માનવીને માત્ર તેના કર્મો દ્વારા જ નહીં, પણ સંદર્ભ દ્વારા પણ જોવો – આ છે સાચું માનવતાવાદ.

પથ્થરમાં ભગવાન જોવામાં શ્રદ્ધા છે. ગાયમાં માતા જોવામાં સંસ્કાર છે. કાગડામાં પિતૃ જોવામાં પરંપરા છે. પણ માણસમાં "માણસ" જોવામાં માનવતાની જરૂર છે – અને કદાચ આજના સમયમાં માનવતા સૌથી વધુ દુર થઈ ગઈ છે.

આ લેખનનો આશય માત્ર ટીકા કરવાનો નથી, પણ આપણને જાગૃત કરવાનું છે – આપણો દ્રષ્ટિકોણ બદલાવાની અપીલ છે. જો આપણે પથ્થરમાં પ્રભુ જોઈ શકીએ, તો જીવંત હૃદય ધરાવતાં માણસમાં મમત્વ, સમજૂતી અને પ્રેમ કેમ નહીં જોઈ શકીએ?

ચાલો, ફરીથી શરુઆત કરીએ – "માણસમાં માણસ જોઈ શકવાની."
*****************************"********. કે, ડી, સેદાણી, આકાશ, શાલીગ્રામ પ્રાઈમ, સાઉથ બોપલ, અમદાવાદ 58, d, t,      may 2025