K D Sedani

**  સત્ય વિચાર, દૈનિક,  **

"કસમે, વાદે, પ્યાર, વફા સબ બાતે હૈ,,, બાતો કા ક્યા ?".  *****************************

જીવનના સંબંધો અનેક રંગોથી ભરેલા હોય છે. ક્યારેક પ્રેમની ઊંડી લાગણીઓ હોય છે, તો ક્યારેક માત્ર મોઢે બોલાયેલા વચનો. "કસમે, વાદે, પ્યાર, વફા સબ બાતે હૈ,,, બાતો કા ક્યા?" – આ વાક્ય બહુ સાચું લાગે, પણ તે જીવનું  સત્ય ઉજાગર કરે છે.

દરેક સંબંધની શરૂઆત લાફીંગ સ્માઈલ અને મીઠા વચનો સાથે થાય છે. લોકો કસમે ખાય છે કે કદી છોડી નહિ જઈએ, વાદા કરે છે કે અંત સુધી સાથ આપશું. પ્રેમની મીઠી વાતો અને વફાની ઉંમરભર ચાલતી આશાઓ – બધું એવું લાગે કે જાણે આ સંબંધ શાશ્વત હશે. પણ સમય સાથે જો આ બધું માત્ર "બાતો" બની જાય, તો પછી શબ્દોનો અર્થ શું?

શબ્દોની કદર ત્યારે જ હોય જ્યારે તે લાગણીઓથી ભરેલા હોય અને ક્રિયાથી સાબિત થાય. ક્યાંક કોઈક વચન તૂટી જાય છે, કોઈક પ્રેમ અધૂરો રહી જાય છે, અને વફા માત્ર યાદોમાં જીવતી રહે છે. ત્યારે આવા વાક્યો જન્મે છે, જે પ્રેમની હકીકત સામે સવાલ ઊભો કરે છે.

આ વાક્ય અમુલ્ય સંદેશ આપે છે – કે સંબંધોમાં માત્ર બોલવું પૂરતું નથી, લાગણીઓને નિભાવવી પડે છે. નહીં તો આખરે બધું માત્ર વાતો બની રહે છે – અને "બાતો કા ક્યા?" એની પાછળ એક ઉદાસ સચ્ચાઈ છુપાયેલી હોય છે.   *************************************. કે, ડી, સેદાણી, આકાશ, શાલીગ્રામ પ્રાઈમ, સાઉથ બોપલ, અમદાવાદ 58, d,t      may 2025

**.    સત્ય વિચાર,, દૈનિક.   **

લઘુકથા: ઈંટો વચ્ચે ઊગતું મમત્વ.  *******************************

કિસ્મતના વીંઝાયેલા રસ્તે, ક્યાંક એક ખૂણે કૌશલાની મહેનત દરરોજ ઢળી જાય છે. કૌશલાબેન—એક મજૂર સ્ત્રી, કે જે રોજ સવારે પોતાનો નાના દીકરો 'મિતુલ' ને કપડામાં બાંધી લે છે અને ઈંટ ભરીને કામ પર નીકળી પડે છે. મિતુલના પિતાનું તો પહેલેજ અકસ્માતમાં અવસાન થયું, હવે માતાની જ છાંયામાં તેનું શિશુભર્યું બાળપણ ઉગે છે.

સૂર્ય ડોકિયું કરે એ પહેલા જ કૌશલાબેનની પીઠ પર ઈંટોની લાવારીસ લારી ચઢી જાય. પગ ઘસી જાય, પીઠ દુખે, પણ હાથ કદી લથડે નહીં—કારણ કે એની આંખ સામે માત્ર એક ચહેરો હોય, મિતુલનો.

એક દિવસ ઈંટોની વચ્ચે મિતુલ રમતો-હસતો હોય છે. સાથી મજૂર પૂછે છે, “તું તો આખો દિવસ થાકે નહીં? એવો પ્રેમ ક્યાંથી લાવે છે?”

કૌશલાબેન મૌન રહીને કહે છે, “જ્યારે રોટલાની સાથે સંતાનના સપનાનું સૂત ભરવું હોય, ત્યારે થાક પણ લાગણી બની જાય.”

મજૂર દિવસોમાં પણ તેનું મમત્વ કોઈ ઈંટની ગીચમાં દટાય નહોતું, પણ એમાંથી સાકાર થતું હતું—દરેક ઈંટમાં માતાની મમતા, શ્રમ અને મૌન સંઘર્ષની વાર્તા રચાતી હતી.

1લી મેના દિવસે, કોઈ કલાકારએ રેતમાં એની મૂર્તિ ઊભી કરી. લોકો જોઈને વખાણ કરતાં ગયા, પણ કોણ જાણે કે એ તો રોજ જીવતી મૂર્તિ હતી—દરેક મજૂર માતા જેવી...

************************************** કે, ડી, સેદાણી, આકાશ, શાલીગ્રામ પ્રાઈમ, સાઉથ બોપલ, અમદાવાદ 58 d, t,  14    may 2025

**.     સત્ય વિચાર, દૈનિક.    **

 "માણસને પથ્થરમાં ભગવાન દેખાય, ગાયમાં માતા દેખાય, કાગડા માં પિતૃ દેખાય – પણ માણસમાં "માણસ" કેમ નહીં દેખાતો હોય?"

,**********************************"

આપણા સંસ્કૃતિની વિશેષતા એ છે કે અહીં દરેક જીવમાં ભગવાનના દર્શન કરાવાની ભવ્ય પરંપરા છે. પથ્થરમાં પણ શ્રદ્ધા અને આરાધનાથી ભગવાનનો વાસ દેખાય છે. ગાયને માતા સમાન માનવામાં આવે છે – કારણકે તે પોષણ અને કરુણાનું પ્રતીક છે. કાગડો પણ પિતૃ તર્પણનો દૂત બની જાય છે. પરંતુ જ્યારે વાત આવે જીવંત, શ્વાસ લેતા, પ્રેમ અને દર્દ અનુભવી શકતા "માણસ"ની, ત્યારે આપણે માનવીયતાની દ્રષ્ટિ ક્યાંક ગુમાવી બેસીએ છીએ.

શું કારણ છે કે માણસમાં "માણસ" આપણને દેખાતો નથી?

એટલું તો છે જ કે માણસમાં ઓછો દોષ જોવા મળતો નથી – ઈર્ષા, ક્રોધ, લોભ, ભ્રમ, અભિમાન… પણ શું એ બધા અવગુણોનો અર્થ એ થાય કે આપણે એને માનવી ના માનીએ? આપણે તો એ લોકોને પણ પૂજીએ છીએ જેમણે ભૂલો કરી, પણ પછી તેને સુધારી, જીવનને ઉન્નત બનાવ્યું.

હકીકત એ છે કે માણસ માણસને સમજી શકે એ સૌથી મોટો ધર્મ છે. કોઈના કષ્ટમાં સહાનુભૂતિ રાખવી, બીજાની ભૂલ પાછળ ન્યાયભર્યો દૃષ્ટિકોણ રાખવો, માનવીને માત્ર તેના કર્મો દ્વારા જ નહીં, પણ સંદર્ભ દ્વારા પણ જોવો – આ છે સાચું માનવતાવાદ.

પથ્થરમાં ભગવાન જોવામાં શ્રદ્ધા છે. ગાયમાં માતા જોવામાં સંસ્કાર છે. કાગડામાં પિતૃ જોવામાં પરંપરા છે. પણ માણસમાં "માણસ" જોવામાં માનવતાની જરૂર છે – અને કદાચ આજના સમયમાં માનવતા સૌથી વધુ દુર થઈ ગઈ છે.

આ લેખનનો આશય માત્ર ટીકા કરવાનો નથી, પણ આપણને જાગૃત કરવાનું છે – આપણો દ્રષ્ટિકોણ બદલાવાની અપીલ છે. જો આપણે પથ્થરમાં પ્રભુ જોઈ શકીએ, તો જીવંત હૃદય ધરાવતાં માણસમાં મમત્વ, સમજૂતી અને પ્રેમ કેમ નહીં જોઈ શકીએ?

ચાલો, ફરીથી શરુઆત કરીએ – "માણસમાં માણસ જોઈ શકવાની."

*****************************"********. કે, ડી, સેદાણી, આકાશ, શાલીગ્રામ પ્રાઈમ, સાઉથ બોપલ, અમદાવાદ 58, d, t,      may 2025

**.  સત્ય વિચાર, દૈનિક.   **

ફોટો સ્ટોરી: ભાઈ બહેનનો અનોખો પ્રેમ ***********************************

આ તસવીરમાં જોવા મળતા નાના ભાઈ-બહેનનું બાળપણ સંઘર્ષમય જીવનની સાક્ષી આપે છે. પાછળની પાટિયા અને કચરાની ભેટ વચ્ચે પણ એ બન્નેના ચહેરા પર એક અનોખી ભાવના ઝલકતી દેખાય છે—પ્રેમ, આશા અને નિર્દોષતા.

ભાઈએ પોતાના નાનકડી બહેનને ગળે લગાવી રાખી છે. તેની આંખોમાં ખુશીની ચમક છે, તો ચહેરા પર એક નિર્વિવાદ સ્મિત—જેણે બધા દુર્દશાને મ્હેળવીને પણ જીવન સાથે મસ્તી કરવાનું પસંદ કર્યું છે. બીજી તરફ, બહેનના ચહેરા પર થાક, ભૂખ અને સંઘર્ષનો અછડતા દેખાય છે, છતાં એ આંખોમાં એક અગમ્ય વાટ જોતી આશા પણ ઝલકે છે.

તસવીરમાં ભાઈ પોતાનો આંગળીએ કેમેરા તરફ ઈશારો કરે છે—શાયદે કહે છે કે, “હા, આ અમારા જીવનનો હિસ્સો છે, પણ અમે હજી જીવી રહ્યા છીએ... હસતા હસતા!”

આ ફોટો આપણને યાદ અપાવે છે કે ભવિષ્યના સ્વપ્નો માત્ર ધનમાંથી નહીં, પણ લાગણીઓમાંથી બનાવાય છે. આ બચ્ચાઓનો સંપર્ક જીવનની કઠણ પરિસ્થિતિઓ વચ્ચે પણ સંવેદનશીલતા, પ્રેમ અને માનવતાની યાદ અપાવે છે.     ************************************. કે, ડી, સેદાણી, આકાશ, શાલીગ્રામ પ્રાઈમ, સાઉથ બોપલ, અમદાવાદ 58  d, t,       may 2025

**  સૌરાષ્ટ્ર પ્રતિબિંબ,, દૈનિક,   **

ફોટો સ્ટોરી: હૂંફાળું સપનું – રસ્તાની છાયામાં એક સપનાનું સિલાઈઘર ******************************

એક શાંત સવારે, રસ્તાની બાજુએ આવેલા સફેદ દીવાલના પડછાયામાં, એક સ્ત્રી પાટિયાની પાછળ બેઠેલી છે – પણ તે ફક્ત પગદંડી પરનુ દૃશ્ય નથી. તે છે એક સ્ત્રીનો સંઘર્ષ, શ્રમ અને આત્મવિશ્વાસનો જીવંત દાખલો. આંખોમાં નિર્ભયતા અને હસ્તકૌશલ્ય સાથે, તે એક જૂની છતાં મજબૂત સિલાઈ મશીન પર કામ કરે છે. તેણી કોઈ નક્કર દુકાનમાં નથી, પણ તેણે પોતાના સપનાનું મંચ રસ્તાની બાજુ પર જ બાંધ્યું છે.

તેની આજુબાજુ રાખેલા રંગબેરંગી થેલાઓમાંથી જાણવા મળે છે કે, તે કેટલી મહેનતથી કપડાં ભેગાં કરે છે અને ગ્રાહકો માટે તેમને નવા રૂપે ગાઢે છે. પલાસ્ટિકની ચાદર પર પાથરેલું તેનું કારખાનું છે – જ્યાં દરેક સિલાઈ સાથે તે માત્ર કપડાં નહીં, પણ પોતાનું અને તેના પરિવારનું ભવિષ્ય પણ ગઢે છે.

તસવીરમાં જોવા મળે છે એક ક્યુઆર કોડવાળો પ્લેકાર્ડ – ટેકનોલોજી સાથે તેનું સંઘર્ષનું સમન્વય. આ દર્શાવે છે કે, એ પણ બદલાતા યુગ સાથે આગળ વધવા માટે તૈયાર છે.

તેના પગલાં ભલે સિમેન્ટની પાવડીઓ પર છે, પણ તેના સપનાની ઉડાન આખી આકાશ સુધી છે. તે છે શહેરી જીંદગીની હકીકતોમાં ખિલેલી એક આશાની ફૂલ. ,******************

  કે, ડી, સેદાણી, આકાશ, શાલીગ્રામ પ્રાઈમ, સાઉથ બોપલ, અમદાવાદ 58, d, t,   15    may 2025

**. સત્ય વિચાર, દૈનિક.   **

લઘુકથા: "માતૃદિન"  **************

"માતૃદિન નિમિત્તે વૃદ્ધાશ્રમમાં ભોજનનું આયોજન છે, આવો સૌ!"

શહેરના અખબારમાં  મોટા મથાળે જાહેરાત હતી. આયોજક: શ્રી મહેશ દેસાઈ – જાણીતા ઉદ્યોગપતિ અને ‘સંસ્કાર’ સંસ્થાના પ્રમુખ.

તેમણે વૃદ્ધાશ્રમમાં પોતે ઉભા રહીને બધાને ઊંચકીને પીરસ્યું. ફોટા પડ્યા, સોશ્યલ મિડિયામાં વખાણનો વરસાદ થયો.

"માતા એ તો ઈશ્વરની પ્રતિમાથી ઓછી નથી," એમ તેમણે માઇક્રોફોન પર કહ્યું. લોકો તાળી વગાડતા રહ્યા.

એ જ વૃદ્ધાશ્રમમાં એક ખૂણાની પાંખડીમાં ઉંમરલાયક એક સ્ત્રી શાંતિથી બેઠી હતી – ઉમિયા બેન. આંખો ઊંડા ખાડા જેવી, હાથમાં એક માળા અને હૈયામાં અજવાળાવાળી વેદના.

તેમને ત્યાં રહેતાં લગભગ છ મહિના વીતી ગયા. ત્રણ દીકરાઓ હોવા છતાં એકે પણ તેમને ઘરમાં જગ્યા આપી નહોતી. એકે તો સાફ કહી દીધું:

“મા, આટલા વૃદ્ધોને જોઇએ તો વૃદ્ધાશ્રમ જ શ્રેષ્ઠ છે. અહીં તમને મિત્રો મળશે, ભોજન મળશે... શાંતિ મળશે.”

એજ દીકરો આજે અહીં ભોજન પ્રસાદ આપતો હતો – કેમેરાની સામે ‘માનવતાવાદી’ બનતો. ઉમિયા બેન થોડું હસ્યા. આંખો ભીની હતી, પણ હૃદય સૂકાઈ ગયેલું.

પાછળથી તેમની સાથીનિ એક વૃદ્ધાએ હળવે પૂછ્યું:

“બેન, એ તો તમારાજ દીકરા નથી?”

ઉમિયા બેન ની આંખ ભીની થઈ ગઈ,, કશું બોલી શક્યા નહીં 

માઇક્રોફોન ઉપર ફરી અવાજ આવ્યો:

“આજનો દિવસ મા માટે છે. મા જેવી સેવા કોઈ નહીં!”

અને વાદળી પડછાયામાં, એક ‘મા’ જળબળ થઇ ઊભી રહી... રોટલી તો મળી ગઈ હતી, પરંતુ પ્રેમ હજુ અનાથ હતો.... !    ****************************************. કે, ડી, સેદાણી, આકાશ, શાલીગ્રામ પ્રાઈમ, સાઉથ બોપલ, અમદાવાદ 58, d, t, 13 may 2025

**. સત્ય વિચાર, દૈનિક,   **

જીવનનું સાચું નામ છે પ્રેમ – ‘કિસી કે મુસ્કુરાહટો પે હો નિસાર…’ *************

જીવન એક સંગીત છે, જેમાં પ્રેમ તેની સૌથી મીઠી સૂર છે. જયારે કોઈના મુસ્કાન માટે આપણે કંઈક ત્યાગીએ, ત્યારે આપણે જીવનનો સાચો અર્થ સમજવા માંડીએ છીએ.

આ પંક્તિઓ - “કિસી કે મુસ્કુરાહટો પે હો નિસાર, કિસી કે વાસ્તે હો તેરે દિલ મેં પ્યાર, કિસી કા દર્દ મિલ શકે તો લે ઉધાર… જીના ઇશિકા નામ હૈ…” - આપણને યાદ અપાવે છે કે જીવવાનું મહત્ત્વ માત્ર પોતાની ખુશીઓ સુધી સીમિત નથી રહેતું, પણ બીજાઓ માટે પ્રેમ અને કરુણા દેખાડવામાં છે.

વિશ્વાસ અને લાગણીઓથી ભરેલો સંબંધ જ જીવનમાં સાચું સુખ આપે છે. જ્યારે તમે કોઈનો દુઃખ ઓછું કરી શકો, કોઈનું હાસ્ય લાવી શકો, ત્યારે તમારી અંદરનો માણસ વધી જાય છે. જીવનનો અસલી રસ એ છે કે આપણે બીજાઓની ખુશીઓમાં પોતાનું સ્થાન શોધી લઈએ.

પ્રેમ એ માત્ર રોમેન્ટિક સંબંધોમાં નહીં, પરંતુ દોસ્તીમાં, પરિવારમાં અને માણસાઈમાં પણ જોવા મળતો ભાવ છે. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિ દુઃખમાં હોય અને આપણે તેને સહારો આપી શકીએ, ત્યારે આપણું જીવન અર્થપૂર્ણ બને છે.

આજના વ્યસ્ત જીવનમાં આપણે બહુવાર ભૂલી જઈએ છીએ કે થોડું સરળ હાસ્ય, થોડો પ્રેમ, અને થોડી કરુણા કોઈના જીવનમાં પ્રકાશ પાથરી શકે છે. એટલે યાદ રાખો, જીવું છે તો પ્રેમ સાથે જીવો, કારણ કે    "જીના ઈશિકા નામ હૈ "…*******************************************કે, ડી, સેદાણી, આકાશ, શાલીગ્રામ પ્રાઈમ સાઉથ બોપલ, અમદાવાદ 58    d,t,